1. Historia

Początki ochrony strefowej datuje się na koniec lat 50. XX wieku. Wówczas doszło do zawiązania współpracy Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego, polskiej sekcji Międzynarodowej Rady Ochrony Przyrody oraz PGL Lasów Państwowych.

Już w 1981 roku Dyrektor Naczelny Lasów Państwowych na wniosek Stacji Ornitologicznej PAN wprowadził strefy ochrony dla gniazd trzech gatunków szponiastych – bielika, orła przedniego i rybołowa.

Obecnie sprawy ochrony strefowej gatunków chronionych reguluje Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 o ochronie przyrody z późniejszymi zmianami.

2. Strefy ochrony gatunkowej

• Strefa ochrony ścisłej (całoroczna) – obszar z gniazdem w części centralnej, chroni najbliższe otoczenie przez cały rok; funkcjonuje na zasadach rezerwatu ścisłego, zakaz wstępu bez zezwolenia, bez wprowadzenia zmian w otoczeniu.
• Strefa ochrony częściowej (okresowa) – obszar sąsiadujący z gniazdem, chroniony w okresie rozrodczym.

W strefach obowiązuje zakaz wycinania drzew i krzewów, a także wznoszenia obiektów i instalacji oraz innych prac, które mają wpływ na ochronę miejsc rozrodu i regularnego przebywania chronionych ptaków.

Na obrzeżach strefy wyznaczonej dla ochrony gatunku strefowego znajdują się tablice informacjne o treści „Ostoja zwierząt – osobom nieupoważnionym wstęp wzbroniony”.

3. Strefy w Nadleśnictwie Taczanów

Obecnie w Nadleśnictwie Taczanów funkcjonują dwie strefy ochronne, obie dotyczą bociana czarnego (Ciconia nigra) i znajdują się w Leśnictwach Grodzisko oraz Biskupice. W całej Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych jest zaś ok. 100 stref. Rola leśników jako gospodarzy tych terenów jest więc nie do przecenienia.

Obecnie w Nadleśnictwie Taczanów funkcjonują dwie strefy ochronne, obie dotyczą bociana czarnego.Ochrona ścisła (całoroczna) dla tego gatunku to promień 200 metrów od gniazda, a ochrona częściowa (okresowa) – 500 metrów. Ochrona okresowa dotyczy terminu 15 marca do 31 sierpnia.

4. Krótka charakterystyka bociana czarnego:

• jego nazwa zwyczajowa to „hajstra”,

• biotop lęgowy bociana to najczęściej kompleks leśny z mozaiką terenów podmokłych i cieków,
• do ciekawostek należy zasiedlanie wybranych gatunków drzew, są to głównie: dąb, sosna, a sporadycznie inne,
• pokarm bociana czarnego to ryby, płazy, drobne bezkręgowce,
• przyloty odbywają się w kwietniu,
• lęgi „hajstra” to przełom kwietnia i maja,
• bociany czarne budują w swoim biotopie kilka zamiennych gniazd,
• migracje występują u nich między sierpniem a wrześniem, w czasie których bocian wykorzystuje tzw. kominy termiczne,
• obecnie liczebność bociana czarnego w Polsce określa się na 1400-1600 par.